مطالعه پایداری عملکرد دانه در ژنوتیپ‌های نخود (Cicer arietinum L.) در کشت پاییزه در شرایط دیم

شانزده ژنوتیپ نخود به همراه رقم شاهد بیونیج در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار به مدت سه سال زراعی (83-1380 ) در پنج ایستگاه تحقیقات کشاورزی کرمانشاه، لرستان، گچساران، گنبد و ایلام در شرایط دیم مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب در هر منطقه نشان داد که اثر متقابل رقم × سال معنی‌دار بود. با توجه شرایط آب و هوایی و نتایج آزمون بارتلت، تجزیه مرکب سه ساله برای سه مکان کرمانشاه، لرستان و ایلام و دو مکان گچساران و گنبد به طور مجزا انجام شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب در سه مکان و دو مکان نشان داد که اثر متقابل سال × مکان و ژنوتیپ × سال × مکان در سطح احتمال 01/0 معنی دار بود. ژنوتیپ‌ها از نظر عملکرد با هم اختلاف معنی‌داری داشتند. در کرمانشاه، لرستان و ایلام دو ژنوتیپ S96019 و FLIP 93-93 به ترتیب با 1193 و 1181 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد را تولید کردند. ژنوتیپ‌های FLIP 94-123 و FLIP 93-93 به ترتیب با 2270 و 2258 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد را در گنبد و گچساران داشتند. نتایج تجزیه پایداری با روش‌های مختلف نشان داد که ژنوتیپ‌های FLIP 93-93 و FLIP 94-30 در کرمانشاه، لرستان و ایلام و ژنوتیپ‌های FLIP94-30 و FLIP94-60 در گنبد و گچساران از عملکرد پایدارتری نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها برخوردار بودند.